İlaçları nasıl kullanmalıyız?
Kendinizi iyi hissetmediğinizde ya da bir ağrınız olduğunda hemen ilaçlara sarılıyor, bazen de eş-dost tavsiyesiyle ilaç kullanıyorsanız hata yapıyorsunuz. Zira gelişigüzel ilaç kullanmanın birçok sakıncası olduğuna dikkat çeken İç Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, “İlaçlar, kullanılan diğer ilaçlarla ve alınan besinlerle etkileşime girer. Bunun sonucunda etkileri artıp, azalabilir. Bir şeyin zehir olup olmadığını belirleyen dozudur. Doz aşımı ilaçları bile toksik hale getirebilir. Bu nedenle gerektiği zaman, gerektiği dozlarda ve gerektiği sürelerde kullanılmaları gerekir” dedi ve uyarılarına şöyle devam etti:
NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
İlaçlar, mide ve bağırsaklarda emilir; bağırsaklar ve karaciğerde bulunan detoksifikasyon enzimleri ile parçalanarak vücuttan atılır. Bazı ilaçlar aç karnına, bazıları tok olarak kullanılmalıdır. Antibiyotiklerden sonu ‘misin’ ekiyle biten makrolid grubu antibiyotikler aç karnına kullanılmalıdır. Bazı antibiyotikler, aspirin ve diğer kan sulandırıcı ilaçlar, romatizmal ilaçlar ve ağrı kesiciler mideyi tahriş ederek kanama ve ülsere neden olabildikleri için tok karnına kullanılmalıdır.
Süt ve süt ürünleri genel olarak ilaçların ve antibiyotiklerin emilimini azaltır. Alkol, çay ve kahvede bulunan kafein de ilaçları etkisiz hale getirir. İlaçlar genel olarak bol su ile dik-oturur pozisyonda alınmalı ve en az bir saat yatılmamalıdır. Tetrasiklin grubu bazı antibiyotikler ve diğer ilaçlar bu kurallara dikkat edilmez ise yemek borusunda takılarak, ülser ve kanamalara neden olurlar. Bazı ilaçlar mide asidi ile çok çabuk parçalandığı için üzerleri şeker (draje), kapsül, film tabletlerle kaplanır. Bu ilaçların çiğnenmeden ve bol su ile alınmaları gerekir. Pastiller çiğnenerek, efervesan ilaçlar suda eritilerek alınmalıdır. İlacın üzerinde çentik yoksa asla bölünmemelidir. Üretim tarihlerine de çok dikkat edilmelidir.
ÖLÜME YOL AÇABİLİR
Hatalı ilaç kullanımı ve ilaç yan etkileri ABD’de tüm hastane ölümleri arasında ölüm nedeni olarak 4’üncü sıradadır. İlaç kişiye ve hastalığa özeldir; özel bir dozu ve kullanım süresi vardır. Gebelik ve emzirme durumlarında genel olarak hiçbir ilaç kullanılmamalıdır. İlaçların aç veya tok alınması, başka ilaçlarla birlikte kullanımı ve tedavi süresince beslenme şekli çok önemlidir.
NASIL SAKLANMALI?
İlaçların prospektüslerinde nasıl saklanacakları konusunda bilgiler vardır. Bazı ilaçlar güneş ışığı, nem ve ısı görmeyen yerlerde saklanmalıdır. Bazı ilaçlar ise örneğin göz damlaları, bazı antibiyotikler, insülin gibi ilaçlar ise buzdolabında saklanmalı asla buzluğa konulmamalıdır.
SIK KULLANDIKLARINIZA AMAN DİKKAT!
Tansiyon ilaçlarının etkileri genel olarak 24 saat kadar sürdüğü için sabah kullanılmaları önerilir. Bazı tansiyon ilaçlarının etkisi ise 16-18 saat sürdüğü için tekrar alınmaları veya başka bir tansiyon ilacının kullanılması uygun olur. Bu ilaçların büyük bir kısmı vücutta potasyumu artırdığı için bu ilaçlarla birlikte potasyumdan zengin muz, incir, kayısı, hurma, kavun, ıspanak gibi besinler az miktarda tüketilmelidir. Coumadin gibi kan sulandırıcı ilaç kullananlar, içinde bol miktarda K vitamini barındıran yeşilliklerden zengin besinler tüketmemelidir. İçinde bol miktarda tiramin bulunan eski peynir, bira, şarap gibi yiyecek ve içecekler de bazı depresyon ilaçları ile birlikte kullanılırsa tansiyon yükselebilir, buna özellikle dikkat edilmelidir.
DHA
