Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu S&P Global, savaş nedeniyle İsrail’de turizmin durma ihtimalinin İsrail ekonomisi üzerinde “minimal” bir etki yaratabileceğini fakat Mısır, Ürdün ve Lübnan’da önemli sorunlara neden olabileceğini açıkladı.
S&P, Mısır’ın turizm gelirlerindeki yüzde 10 ila yüzde 30’luk bir düşüşün, merkez bankasının müdahale etmeyi tercih etmesi hâlinde ülkenin döviz rezervlerinin yüzde 4 ila yüzde 11’ine mal olabileceğini tahmin ederken, hâlihazırda harap olmuş bir ekonomiye sahip Lübnan’ın gayrisafi yurt içi hasılasında (GSYH) yüzde 10’luk bir düşüş olabileceğini belirtti.
2011’DEKI “ARAP BAHARI” HATIRLATMASI
Turizm geçen yıl Lübnan’ın cari işlemler dengesine yüzde 26, Ürdün’ün yüzde 21, Mısır’ın yüzde 12 ve İsrail’in yüzde 3 oranında katkı sağladı. S&P, 2011’deki “Arap Baharı” sırasında turist girişlerinin Mısır’da yüzde 33, Ürdün’de ise yüzde 20 oranında düştüğünü belirtti.
Seyahat şirketleri yabancı turistlere Kudüs, Ürdün’deki Petra ve Mısır’daki piramitler gibi bölgenin başlıca tarihi ve kutsal yerlerini gezdiren paketler sunduğundan, bir ülkede yaşanan sorun genellikle bölgesel bir etkiye yol açabiliyor.
Yaklaşık bir ay önce çatışmaların tırmanmasından bu yana İsrail’in AA- olan notunu “negatif görünüm”e indiren ve Mısır’ın notunu bir kademe düşürerek B-‘ye indiren S&P, turizm gelirlerinde yüzde 70’lik bir düşüş senaryosu tahmininde bulundu.
Turizm gelirlerindeki böyle bir düşüş, koronavirüs salgınının zirvesindeki düşüşe benzer olabilir. S&P analistlerine göre bu durum Mısır ve Ürdün’ün döviz rezervlerini sırasıyla yüzde 26.6 ve yüzde 22.2, Ürdün ve Lübnan’ın GSYH’lerini ise sırasıyla yüzde 8.5 ve yüzde 23 oranında azaltabilir.
Analistler, bu büyüklükteki bir düşüşün bile İsrail ekonomisi üzerindeki doğrudan etkisinin “asgari” düzeyde olacağını çünkü turizmin İsrail’in cari gelirlerinin yüzde 3’ünden daha azını oluşturduğunu belirttiler. Sonuç olarak, turizm gelirindeki yüzde 70’lik bir düşüş İsrail’in döviz rezervlerinde sadece yüzde 2’lik bir kayba eş değer olmakta.
Bununla birlikte analistler, geçen ayki derecelendirme notunda yer alan İsrail’in GSYH’sinin savaş nedeniyle 2023’ün dördüncü çeyreğinde yıllık bazda yüzde 5 düşeceği tahminini tekrarladılar. Bu tahmin gerçekleşirse, İsrail ekonomisinin 2023’teki büyüme oranı yüzde 1.5’e ve 2024’teki büyümesi yüzde 0.5’e düşebilir.
